استفاده از تحریک الکتریکی درنقاط طب فشاری برای کاهش علایم گاستروپازی

بر اساس نتایج تحقیقی که در هفتاد وهفتمین نشست سالانه ی کالج آمریکایی گوارش ارائه گردید استفاده از تحریک الکترونیکی مداوم (ES)درنقاط خاص مربوط به طب سوزنی می تواند علایم عارضه ی شایعی بنام گاستروپازی را در افراد مبتلا به دیابت از بین ببرد. این علایم شامل تهوع- استفراغ- سیری زود رس، احساس پری شکم ، درد در ناحیه بالایی شکم و نفخ است.

در این مطالعه دانشمندان با استفاده از یک تحریک کننده ی دیجیتال (microstimulator)که به اندازه ی یک ساعت مچی بوده و برای این پروژه طراحی وتولید شده است به بررسی تأثیرات تحریک الکتریکی مداوم درنقاط طب سوزنی بر  علایم گاستروپازی مقاوم پرداختند. به گفته ی پرفسور  chenعلیرغم درمان دارویی برای کاهش علایم این بیماری ، اغلب مبتلایان نیاز به مراجعه ی مکرر به بخش اورژنس و حتی بستری شدن در  بیمارستان دارند، زیرا غالباً  قادر به نگهداشتن غذا در دستگاه گوارش  خود نبوده و در نهایت دچار اختلالات تغذیه ای می شوند.

 دکتر chenمی افزاید این علایم چنان شدید هستند که گاهی می توانند تهدید کننده ی زندگی بیمار باشند واز آنجائیکه درمانهای موجود برای این بیماران  بسیار محدود است و درمانهای دارویی چندان موثر نیستند، ما تصمیم گرفتیم از یک میکرواستیمولاتور که در  حال حاضر برای کاهش ضعف حرکتی دربرخی  بیماران استفاده می شود، برای درمان این علایم استفاده کنیم.

دیابت بیماری مادام العمری است که درآن غلظت قندخون بسیار افزایش می یابد افزایش غلظت قند در خون سبب ایجاد تغییرات شیمیایی در اعصاب شده وعروق خونی حامل اکسیژن ومواد غذایی به اعصاب را تخریب می کند . در گاستروپازی عصب واگ که کنترل کننده ی  حرکت غذا در دستگاه گوارش است، تخریب می شود.

 ده تا پانزده درصد از افراد مبتلابه دیابت دچار گاستروپازی هستند. گاستروپازی سبب مشکل تر شدن مدیریت قندخون دردیابت میشود زیرا این عارضه  با تأخیر در تخلیه ی معده می تواند باعث افزایش ناگهانی مقدار قندخون ، بعد از تحویل  مواد غذایی به روده ی کوچک شود.

دستگاهی که برای  این تحقیق متقاطع کور طراحی گردید بروی 26 بیماردیابتی  مبتلا به گاستروپازی (که 18 نفر آنها تا انتهای تحقیق حضور داشتند) آزمایش گردید . این دستگاه بصورت تصادفی به مدت 4 هفته بروی مچ دست یا پا نصب  شد  و تحریکات الکترونیکی به گروه آزمایش و ESشم به گروه کنترل اعمال گردید.

 تحریکات الکترونیکی بصورت پالسهای متوالی از طریق الکترودهای ECGیا الکتروکاردیوگرام که در نقاط  PC6و ST36قرار داده شده اند بر بدن بیماران اعمال گردید . ES  شم با پارامترهای مشابه از طریق نقاطی غیر از نقاط طب  سوزنی اعمال شد. نقطه ی PC6بروی مچ دست در حدود دو و نیم  انگشت بالاتر از چین مچ دست به طرف داخل ساعد قرار دارد و نقطه ی ST36بروی جلو پا به اندازه ی عرض چهار انگشت پایین تر از زانو در قسمت خارجی بین فرورفتگی استخوان ساق پا وماهیچه واقع شده است.

 از بیماران در هر دو گروه آزمایش وشم (کنترل) خواسته شد که به مدت 2 ساعت بعد از هر وعده ی نهار وشام تحریکات الکترونیکی را ازطریق  دستگاه ، بر خود اعمال کنند و درآغاز و پایان هر یک از 4 هفته ی  درمان الکتروگاستروگرام EGCو الکتروکاردیو گرام ECGاز بیماران  تهیه گردید.

 به گفته ی محققان بعد از 4 هفته تحریک ESدر گروه آزمایش بهبود قابل توجهی  در 5 مورد از 9 مورد علایم گاستروپازی مشاهده گردید: تهوع 29.7درصد، استفراغ 39.3درصد، احساس پری شکم  21.4درصد، نفخ 20.6درصد ، اوغ زدن 31.1درصد ، در حالیکه درگروه ESشم چنین تغییراتی مشاهده نگردید. ESهمچنین سبب افزایش فعالیت عصب واگ بعد از خوردن غذا می شود.

به گفته ی دکتر chen: هر پنچ علامت گاستروپازی به طور قابل توجهی بین 20 تا 40 درصد از طریق این نوع درمان غیر تهاجمی با تحریکات  الکتریکی بهبود یافت.این موضوع نشاندهنده ی موثربودن وامکان پذیر بودن این روش در درمان گاستروپازی می باشد. مکانیزم احتمالی آن ازطریق  بهبود عملکرد اعصاب اتونومیک ، اعصاب معده و مرکزی است اما برای  درک مکانیزم اثر ESهنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است.

به گفته ی دکتر chenبا اینکه این تحقیق درابعاد کوچکی انجام شده است اما  نتایج آن به دلیل  کم بودن عوارض جانبی وهزینه ی درمان  قابل توجه و ارزشمند است.

منبع: www. sciencedaily.com/releases/2012/10/121022081234.htm